Największe supermarkety w Australii spotkały się z dogłębną kontrolą ze względu na swoje praktyki cenowe, krytykując je ze strony wszystkich partii politycznych przed wyborami, w których nacisk położono na koszty utrzymania.
Mimo to większość kupujących nie zauważyła żadnej ulgi cenowej w koszyku. Nasuwa się pytanie: czy jest to przypadek, że im więcej rzeczy się zmienia, tym bardziej pozostają takie identical?
Czy też różne dochodzenia parlamentarne, raporty zlecone przez rząd i zbliżające się wyniki dochodzenia w sprawie cen regulacyjnych w tym sektorze zaczną ograniczać zyski supermarketów i doprowadzą do obniżenia cen?
Uszkodzenie marki
Rosie Thomas, dyrektor kampanii w Selection, powiedziała, że największą zmianą w ciągu ostatnich 18 miesięcy jest słabsze postrzeganie dużych sieci przez społeczność.
Potwierdzają to dane pochodzące od grupy obrońców praw konsumentów oraz różne badania, w tym Ankieta Roya Morgana w którym stwierdzono, że duże marki detaliczne spadły do grona agency o najmniejszym zaufaniu.
Badania pokazują, że konsumenci zwracają szczególną uwagę na ogłoszenia dotyczące zysków i oskarżenia o zawyżanie cen, zmagając się z nieustannym wzrostem kosztów utrzymania.
„Poziom zaufania do supermarketów gwałtownie spadł i myślę, że można to przypisać wnikliwej analizie przeprowadzonej w ramach różnych przeglądów” – powiedział Thomas.
„Z perspektywy rzecznika, z pewnością cieszymy się ze szkód wyrządzonych markom, ponieważ zazwyczaj oznacza to, że decydenci, z którymi próbujemy współpracować i na których próbujemy wpływać, będą raczej preferować interesy konsumentów niż dużych agency”.
Niedawne badanie zakupów przeprowadzone przez Selection wykazało, że różnica w cenie popularnych artykułów spożywczych pochodzących z wiodących sieci wynosiła mniej niż 1 dolara, co rodzi pytania o to, jak silna jest konkurencja między tymi największymi sieciami.
Stwierdzono również, że klienci są zdezorientowani promocjami supermarketów, przez co trudno im stwierdzić, czy faktycznie korzystają ze zniżki.
Sondy cenowe
Kontrola praktyk stosowanych przez supermarkety odbywała się głównie za pośrednictwem dochodzenia senackiego, przeglądu kodeksu postępowania dotyczącego żywności i artykułów spożywczych, który reguluje sposób negocjowania przez supermarkety z dostawcami, oraz dochodzenia w sprawie cen prowadzonego przez Australijską Komisję ds. Konkurencji i Konsumentów.
ACCC przekazała rządowi swój raport tymczasowy, ale jego wyniki nie zostały jeszcze opublikowane.
Związki zawodowe przeprowadziły również dochodzenie w sprawie zawyżania cen w wielu sektorach.
Komisja senacka przedstawiła kilka rekomendacji mających na celu zwalczanie domniemanego zawyżania cen, w tym propozycję powołania komisji do zbadania zachowań związanych z ustalaniem cen. Naciskała również na przyznanie regulatorowi większych uprawnień.
Zieloni domagają się reform, które przyznają sądom uprawnienia do podziału dużej korporacji w przypadku wykroczeń, podczas gdy Koalicja zobowiązała się do wprowadzenia sektorowych uprawnień do sprzedaży aktywów.
Jednak niewiele z tych zaleceń uzyskało dwustronne poparcie i nie jest jasne, czy którakolwiek z nich przyniesie gospodarstwom domowym krótkoterminową ulgę.
Największe potencjalne wstrząsy w sektorze miały miejsce kilka lat temu, kiedy duży niemiecki detalista Kaufland zainwestował kilkaset milionów dolarów w Australii. Skłoniło to analityków do ostrzeżenia przed potencjalnym uderzeniem w marże zysku Coles i Woolworths pośród oczekiwań, że będą musieli oferować lepsze ceny.
Na początku 2020 roku Kaufland nagle anulował swoje plany z powodu trudności z uruchomieniem działalności.
Marże zysku
Ceny żywności znów rosną.
Według najnowszych danych o inflacji owoce i warzywa podrożały o 7,5% w ciągu ostatnich 12 miesięcy.
Ceny pieczywa i produktów zbożowych wzrosły o 4,4%, podczas gdy cena produktów mlecznych nie uległa zmianie.
George Boubouras, dyrektor zarządzający K2 Asset Administration, powiedział, że celem wszelkich reform powinno być „dostarczanie gospodarstwom domowym koszyka dóbr po najniższej możliwej, efektywnej cenie”.
„Organy regulacyjne muszą zawsze zadawać sobie pytanie, czy w tym sektorze istnieją oligopolistyczne siły cenowe, niezależnie od tego, czy jest to zdrowe społeczeństwo” – powiedział.
Dwa największe australijskie supermarkety kontrolują dwie trzecie sektora, co stanowi o wiele większą koncentrację niż w przypadku większości porównywalnych gospodarek, łącznie z Wielką Brytanią.
Wielkie australijskie supermarkety są o wiele bardziej dochodowe niż ich brytyjskie odpowiedniki, a różnica ta jeszcze się pogłębiła w okresie pandemii i inflacji.
Coles i Woolworths cieszą się obecnie marżami w swoich przedsiębiorstwach spożywczych znacznie przekraczającymi poziomy sprzed pandemii, mimo że w ciągu ostatnich kilku lat popyt był chwilami umiarkowany.
Dla porównania, w sektorze brytyjskim panuje większa konkurencja, a marże największych supermarketów spożywczych są na poziomie z 2020 r. lub niższe.
Marże zysku, zwane również marżą operacyjną lub marżą Ebit, stanowią główny wskaźnik sektora i są wykorzystywane do ustalania wynagrodzeń kadry kierowniczej.
Dyrektor naczelna Coles, Leah Weckert, w oświadczeniu towarzyszącym rocznym wynikom powiedziała, że „presja finansowa na gospodarstwa domowe i rodziny jest priorytetem” i że firma dokłada wszelkich starań, aby zapewnić wartość.
Ustępujący dyrektor generalny Woolworths, Brad Banducci, powiedział, że firma przerzuciła niższe ceny artykułów spożywczych na klientów.
Główne australijskie sieci przypisują część wzrostu zysków ulepszonym praktykom, rozwojowi dodatkowych biznesów i środkom podjętym w celu ograniczenia kradzieży. Energicznie zaprzeczają, że wyciągają więcej od dostawców lub klientów.
Jednakże tego typu inicjatywy mające na celu oszczędzanie kosztów nie są niczym wyjątkowym.
Na przykład Coles ma strategię „uprość i oszczędzaj, aby inwestować”, podczas gdy Tesco ma program efektywnościowy o nazwie „oszczędzaj, aby inwestować”.
Supermarkety działające na bardziej konkurencyjnych rynkach zazwyczaj wykorzystują te oszczędności, aby aktywnie konkurować o klientów, zamiast polegać na wysokich marżach i zwiększać zyski.
Takie podejście przyjęła brytyjska sieć Sainsbury's, która stara się pozyskać więcej klientów od konkurencji, przy jednoczesnym ograniczeniu marż zysku.
W swoim ostatnim sprawozdaniu rocznym firma podała, że jej strategia polega na obniżaniu cen najpopularniejszych produktów i „przerzucaniu na klientów mniejszej inflacji niż nasi konkurenci”.
Stanowi to kontrast z niemal identycznymi praktykami cenowymi dwóch największych sieci w Australii.
